មក​ដឹង​ឲ្យ​ច្បាស់​រវាង​ ​MP3, AAC​ ​និង​ ​File​ ​សំឡេង​នានា​របស់​ ​iPhone

iPhone​ ​គ្រប់​ម៉ូដែល​ទាំង​អស់​ ​គឺ​ដំណើរការ​បញ្ចេញ​សំឡេង​ដោយ​បច្ចេកវិទ្យា​ ​File​ ​ប្រភេទ​ ​MP3, AAC​ ​ហើយ​នៅ​មាន​ ​File​ ​បន្ទាប់​បន្សំ​នានា​មួយ​ចំនួន​ទៀត។ ដូច​នេះ​ ​Sabay​ ​សូម​បង្ហាញ​នូវ​លក្ខណៈ​លម្អិត​មួយ​ចំនួន​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​ ​File​ ​សំឡេង​ទាំង​នេះ។

@យល់​ដឹង​ពី MP3

MP3​ ​មក​ពី​ពាក្យ​ ​MPEG-2 Audio Layer-3​ ​ដែល​ជា​ស្តង់ដារ Digital media បាន​រចនា​ដោយ Moving Picture Experts Group (MPEG)។ មនុស្ស​ជាច្រើន​ប្រើប្រាស់ MP3s សម្រាប់​តន្ត្រី Digital ដោយសារ​ចម្រៀង​ជាច្រើន​ក្នុង​ទម្រង់​នេះ​ចំណាយ​ ​Space​ ​តិច​ជាង​ចម្រៀង​ដូចគ្នា​ដោយ​ប្រើប្រាស់ CD-quality audio។ ជា​លទ្ធផល MP3sកាន់​តែ​ច្រើន​អាច​រក្សា​ទុក​ក្នុង​ចំនួន Space ដូចគ្នា​ជាង CD-quality file។ MP3 មួយ​ចំណាយ ១០% នៃ Space របស់ CD-quality audio file។​ ឧទាហរណ៍៖ ប្រសិនបើ​ចម្រៀង​ ​CD-quality ចំណាយ ១០MB នោះ​ជំនាន់ MP3 ចំណាយ ១MB។

តើ MP3 មាន​ដំណើរការ​យ៉ាង​ដូចម្ដេច​?

MP3s​ ​សន្សំ​នូវ​ ​Storage space ដោយ​ការ Compress នូវ​ទិន្នន័យ​ដែល​បង្កើត​នូវ​ ​File​ ​ដោយ​លុប​នូវ​ ​Audio​ ​មួយ​ចំនួន​ពី​ ​File​ ​ដើម​ ​ព្រោះ​ទិន្នន័យ​មួយ​ចំនួន​ត្រូវ​បាន​បាត់បង់​កំឡុង​ពេល​បម្លែង​ ​ដែល MP3 ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅថា​ ​Lossy compression format (ទម្រង់​ការ Compress ដែល​មាន​ការ​បាត់បង់​)។ ចម្រៀង​ដែល Compress ទៅជា MP3s មាន​ការ​លុប​នូវ​ផ្នែក​ជាច្រើន​នៃ File ដែល​នឹង​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​ស្ដាប់​នោះ​ទេ (ជា​រឿយៗ​នៅ​ ​Note ខ្ពស់​ខ្លាំង និង​ទាប​ខ្លាំង​)។ ដោយសារ​តែ​ទិន្នន័យ​មួយ​ចំនួន​បាន​លុប សំឡេង MP3 ស្ដាប់​ទៅ​មិន​ដូច​នឹង​ជំនាន់ CD-quality នោះ​ទេ​។

Bit Rates (ចំនួន Bit ក្នុង​មួយ​វិនាទី ដែល​អាច​បញ្ជូន​តាម​រយៈ​បណ្ដាញ​ឌីជីថល​)
គុណភាព Audio នៃ MP3 កំណត់​ដោយ Bit rate ដែល​ Render ជា Kbps។ Bit rate កាន់​តែ​ខ្ពស់ សំឡេង​របស់ MP3 កាន់​តែ​ល្អ​។ Bit rates ប្រើប្រាស់​ភាគច្រើន​មាន ១២៨kbps, ១៩២kbps និង ២៥៦kbps។ MP3 មាន​ពីរ​ប្រភេទ​រួម​មាន Constant Bit Rate (CBR) និង Variable Bit Rate (VBR)។ MP3s ទំនើប​ជាច្រើន​ប្រើប្រាស់​នូវ VBR ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ File តូច​ដោយ Encode នូវ​ផ្នែក​មួយ​ចំនួន​នៃ​ចម្រៀង​នៅ​កម្រិត Bit rate ទាប ខណៈ​មួយ​ផ្សេង​ទៀត Encode ដោយ​ប្រើប្រាស់​នូវ​កម្រិត Bit rate ខ្ពស់​។
iTunes និង​ MP3s

MP3 ប្រហែល​ជា​ទម្រង់​ Digital audio ពេញ​និយម​បំផុត​លើ​ Online ប៉ុន្តែ​ iTune Store មិន​ប្រើប្រាស់​វា​នោះ​ទេ​។ អ្នក​អាច​ទទួល​បាន​នូវ​ MP3s ពី​ AmazonMP3, eMusic, ទាញ​ចម្រៀង​ និង​បម្លែង​ពី​ CD និង​ Service file-sharing ជាច្រើន​ទៀត។

@យល់ដឹង​ពី​ ​AAC

AAC មក​ពី​ពាក្យ​ ​Advanced Audio Coding​ ​ជា Digital audio file មួយ​ប្រភេទ ហើយ​បង្ហាញ​ថា​ជា​ជោគជ័យ​មួយ​លើ MP3។ AAC ផ្ដល់​នូវ​គុណភាព​សំឡេង​ខ្ពស់​ជាង MP3 ខណៈ​ប្រើប្រាស់​ចំនួន​នៃ Disk space ដូចគ្នា ឬ​តិច​ជាង​នេះ​។ មនុស្ស​ជាច្រើន​គិត​ថា AAC ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​ក្រុមហ៊ុន Apple ប៉ុន្តែ​មិនមែន​នោះ​ទេ​។ វា​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ក្រុម​មួយ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន​ជាច្រើន​រួម​មាន AT&T Bell Labs, Dolby, Sony និង Nokia។ AAC file អាច Play បាន​នៅ​លើ Device មិនមែន Apple រួមមាន Microsoft Zune, Sony PlayStation 3 និង PSP, Nintendo Wii និង​ទូរស័ព្ទ​ដំណើរការ​ដោយ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ Android របស់ Google។

តើ​ AAC មាន​ដំណើរការ​យ៉ាង​ដូចម្ដេច​?

ដូច​ទៅ​នឹង​ MP3 ដែរ​ AAC ជា​ Lossy format (ទម្រង់​ដែល​បាត់បង់​)។ ដើម្បី​ Compress CD-quality audio ទៅ​ជា​ File តូច​ នោះ​ទិន្នន័យ​ដែល​មិន​ប៉ះពាល់​ទៅ​នឹង​បទពិសោធន៍​ការ​ស្ដាប់​នៃ​ File ត្រូវ​បាន​លុប​។ ជា​លទ្ធផល​នៃ​ការ​ Compress AAC file មាន​សំឡេង​មិន​ដូច​ទៅ​នឹង​ CD-quality file នោះ​ទេ​។ ដូច​ទៅ​នឹង​ MP3s ដែរ គុណភាព​នៃ​ AAC file ក៏​ត្រូវ​បាន​កំណត់​ដោយ​ Bit rate ហើយ​ AAC bit rate ប្រើប្រាស់​ភាគច្រើន​រួមមាន​ ១២៨kbps, ១៩២ kbps និង​ ២៥៦ kbps។ ហេតុផល​ដែល​ AAC ផលិត​បាន​នូវ​សំឡេង​ Audio បាន​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង​ MP3s មាន​លក្ខណៈ​ស្មុគស្មាញ​។

iTunes និង AAC

AAC ជា​ទម្រង់​នៃ​គ្រប់​ចម្រៀង​ដែល​បាន​ដាក់​លក់​នៅ​ iTune Store។ កាល​ពី​ការ​ណែនាំ​នៃ​ iTune Plus ក្នុង​ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ​២០០៧​ ​រាល់​ AAC files ដែល​បាន​ដាក់​លក់​នៅ​ iTune មាន​ Bit rate ២៥៦ kbps។ AAC files ដែល​បាន​ទិញ​ពី​ iTune អាច​មាន​សិទ្ធ​ក្នុង​ការ​ Play ច្រើន​បំផុត​បាន​ ​៥​ ​កុំព្យូទ័រ​នៅ​ពេល​មួយ​ដង​។ កុំព្យូទ័រ​អាច​ Authorize (អនុញ្ញាត​) និង​ Deauthorize (មិន​អនុញ្ញាត​) ជា​ទៀងទាត់​ ដោយ​អាស្រ័យ​លើ​តម្រូវ​ការ​អ្នក​។
ប្រភេទ​ ​Audio File​ ​ផ្សេង​ទៀត:

• - WAV មក​ពី​ពាក្យ​ ​Waveform Audio Format​ ​ដែល​ជា​ Audio file គុណភាព​ខ្ពស់​ដែល​ជា​ធម្មតា​បាន​ប្រើប្រាស់​សម្រាប់​កម្មវិធី​ដែល​ត្រូវការ​សំឡេង​គុណភាព​ខ្ពស់​ ដូចជា​ CDs ជាដើម​។ WAV file មិន​បាន​ Compress នោះ​ទេ​ ហើយ​ចំណាយ​ Disk space ច្រើន​ជាង​ MP3s ឬ AACs ដែល​ត្រូវ​បាន​ Compress។ ដោយសារ​ WAV file មិនបាន Compress ដូច្នេះ​វា​មាន​នូវ​ទិន្នន័យ​ច្រើន ​ដែល​អាច​ផលិត​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​។ WAV file មួយ​ជា​ធម្មតា​ត្រូវការ​ ១០MB សម្រាប់​រាល់​ ១ នាទី​នៃ​ Audio។ MP3 ត្រូវការ​ប្រហែល​ ១MB សម្រាប់​រាល់​ ១ នាទី។
  
• - WMA មក​ពី​ពាក្យ​ ​Windows Media Audio​ ​ដែល​ជា​ប្រភេទ​ ​File​ ​បង្កើត​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ ​Microsoft ។​ វា​ជា​ទម្រង់​ដើម​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​កម្មវិធី​ Windows Media Player ទាំង​លើ​ Macs និង PCs។ វា​ប្រកួត​ប្រជែង​ជាមួយ​នឹង​ទម្រង់​ MP3 និង​ AAC ហើយ​ផ្ដល់​នូវ​ការ​ Compress ស្រដៀង​គ្នា​ និង​ ទំហំ​ File  ស្រដៀង​ទៅ​នឹង​ទម្រង់​ទាំង​នោះ​។ WMA​ ​មិន​អាច​ប្រើប្រាស់​បាន​នៅ​លើ​ ​iPod​ ​នោះ​ទេ។
  

• - AIFF មក​ពី​ពាក្យ​ ​Audio Interchange File Format​ ​ជា​ទម្រង់​ ​Audio មិន​ ​Compress មួយ​ទៀត ដែល​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន Apple នៅ​ចុង​ឆ្នាំ ១៩៨០។ ដូច​ទៅ​នឹង WAV ដែរ វា​ប្រើប្រាស់​ប្រហែល ១០ MB នៃ Storage ក្នុង​មួយ​នាទី​នៃ​តន្ត្រី​។ ដោយសារ​វា​មិនមែន​ជា Compress audio នោះ AIFF ជា​ទម្រង់​មាន​គុណភាព​ដែល​ចូលចិត្ត​ប្រើ​ដោយ Audiophiles និង​ តន្ត្រីករ​។ iPod/iPhone/iPad​ ​អាច​ប្រើប្រាស់​បាន។
  
• - ALAC​ ​មក​ពី​ពាក្យ​ ​Apple Lossless Audio Codec​ ​ដែល​ជា​ការ​បង្កើត​មួយ​ទៀត​របស់​ក្រុមហ៊ុន ​Apple​ ​និង​ជា​ជោគជ័យ​មួយ​លើ AIFF។ ជំនាន់​នេះ​ដាក់​ចេញ​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៤ ដែល​ដើម​ឡើយ​ជា​ទម្រង់​កម្មសិទ្ធិ​។ Apple បាន​បង្កើត​វា​ទៅ​ជា Open source ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១១។ Apple Lossless មាន​ការ​កាត់​បន្ថយ​នូវ​ទំហំ File ដោយ​រក្សា​នូវ​គុណភាព​សំឡេង​។ ជា​ទូទៅ File ចំណាយ​ប្រហែល​ ​៥០%​ ​តូចជាង File មិនបាន Compress ផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែ​បាត់បង់​នូវ​គុណភាព Audio តិច​ជាង MP3 ឬ AAC៕